Азербайджанцы — жертвы массовых расстрелов 1937 года

Ноябрь 8, 2016 00:50 Дж.АСАДУЛЛАЕВА

«Вчера прошла 99-я годовщина Октябрьского переворота в Петрограде 1917 года. Это событие отмечалось в СССР, как один из самых главных праздников. Отмечали 20-летие Октября и в 1937 году, в том числе и карательные органы Советской власти. В ночь на 8 ноября 1937 г. в Азербайджане были расстреляны минимум 105 человек. Это только один день, а всего за тот месяц были казнены минимум 658 граждан нашей республики. Куда отнести цветы? Где прочесть поминальную молитву? До сих пор места захоронений не объявлены и не увековечены. И это беспамятство в Азербайджане, недавно отметившем 25-летие независимости, уже никак не списать ни на прошлое, ни на происки коммунистов», — сетует Echo.az глава Правозащитного центра Азербайджана (ПЦА) Эльдар Зейналов.

По его словам, воспоминания об этих жертвах мешают только тем, кому хочется, не думая о последствиях, повторить «Великий Октябрь», пусть и в другой — оранжевой или зеленой версии.

«Неужели эти жертвы были напрасны и ничему нас не научили?.. Один из неприятных нюансов: как оказалось, ни одно из этих 105 имен, собранных азербайджанскими исследователями (особенно Адалятом Таирзаде), не фигурирует в созданной российским «Мемориалом» базе данных жертв политических репрессий Советского времени, где собрано около 2,6 млн. имен. Значит, их туда не представили. И это не мудрено, если учесть, что в стране нет аналога «Мемориала», а организация жертв репрессий числится лишь на бумаге», — сказал Зейналов.

Зейналов пояснил, что в следствии по делу Мирджафара Багирова было опрошено очень много людей, в том числе сотрудники НКВД о том, как расстреливали репрессированных. «Кроме этого, есть воспоминания лиц, которые вернулись живыми. Я думаю, что у спецслужб страны есть списки всех погибших, просто они не в открытом доступе. Кроме этого, этот вопрос сегодня, увы, никого не интересует, в том числе НПО и потомков погибших», — отметил он.

Как сказал эксперт, так нельзя подходить к истории, это прошлое, которое надо помнить и почитать. «Нужно найти и увековечить место захоронения людей. По некоторым данным, расстреливали людей в тюрьмах и на Каспийских островах. Но в нашей ментальности есть такое понятие, как желание не вспоминать прошлое, увы», — отметил он.

«В социальной сети есть общество «Парапет», там собраны энтузиасты, которые собирают и публикуют имена репрессированных бакинцев. Кроме этого, они публикуют воспоминания их родственников. А среди репрессированных были еще и гянджинцы, шемахинцы, лянкяранцы. Видимо, нет желания изучить этот вопрос, дать ему гласности», — сказал он.

Между тем, вчера в Центральном Комитете Коммунистической Партии Азербайджана была проведена научно-практическая конференция, посвященная 99-летию Великой Октябрьской Социалистической Революции. Конференцию открыл со вступительной речью председатель ЦК КП Азербайджана, член Исполкома ЦС СКП-КПСС Рауф Курбанов и поздравил всех с 99-ой годовщиной Великой Октябрьской Социалистической Революции.

«Кроме этого, на мероприятии с обширным докладом на тему «Мир накануне 100-летия Великой Октябрьской Социалистической Революции» выступил член ЦК КПА и ЦИК МОССО, председатель Центрального Исполнительного Комитета Союза Советских Офицеров Азербайджана Айдын Шириев. Кроме него, с докладами выступали член ЦК КПА, первый секретарь Лянкяранского РК КП Азербайджана Н. Багиров, первый секретарь Бейлаганского РК КПА И. Магеррамов, первый секретарь Сураханинского РК КПА города Баку А. Джаббаров и член ЦК КПА, ветеран труда А. Мамедов. Соответственно, научно-практические конференции были проведены во всех районно-городских комитетах Коммунистической Партии Азербайджана», — сообщили Echo.az в пресс-службе ЦК КПА.

http://ru.echo.az/?p=50561



Список расстрелянных 8 ноября 1937 г.
(выдержка из списка более 4 тыс. репрессированных, составленного А.Тагирзаде)

* дата расстрела

Abbasov Abbas Mehdi oğlu (8.11.1937*, 60 yaş)
Abbasov Mədəd Abbas oğlu (8.11.1937*, 45 yaş)
Abdullayev Əmir Abbas oğlu (8.11.1937*, 40 yaş)
Abışov Musa Abdulla oğlu (8.11.1937*, 55 yaş)
Abıtalıbov Abıtalıb Əliəkbər oğlu (8.11.1937*, 40 yaş)
Adıgözəlov Qəzənfər Cəfər[əli] oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
(Kərbəlayı) Ağabəy Ağakişi oğlu (8.11.1937*, 58 yaş)
Ağa[ki]şiyev Xanış Əmikişi oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
Ağaverdi Əliəkbər oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
Axundov Cəlal Məhəmməd bəy (8.11.1937*, 48 yaş)
Akçurin Yunus Osmanoviç (8.11.1937*, 62 yaş)
Allahverdiyev (Molla) Süleyman Salman oğlu (8.11.1937*, 59 yaş)
Bayramov Ağaqulu Salman oğlu (8.11.1937*, 55 yaş)
Bəkirov Qarakişi Məhəmməd oğlu (8.11.1937*, 30 yaş)
Bəndəliyev Nüsrət İmamqulu oğlu (8.11.1937*, 48 yaş)
Cahangirov Hüseyn Vəli oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
Cavadov Mehdi bəy Cavad bəy oğlu (8.11.1937*, 51 yaş)
Cavadov Sərxan Qubad oğlu (8.11.1937*, 44 yaş)
Cəfərov Həmid Vəliağa oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
Cəmillinski Səməd bəy Cəlal [bəy] oğlu (8.11.1937*, 45 yaş)
Dadaşov Seyfəddin Dadaş oğlu (8.11.1937*, 48 yaş)
(Molla) Eldar Məhəmməd oğlu (8.11.1937*, 62 yaş)
Eyvazbəyov Sadatqulu bəy Hüseyn bəy oğlu (8.11.1937*, 60 yaş)
Eyyubov Səttar Müzəffər oğlu (8.11.1937*, 46 yaş)
Əfəndiyev İmad Əfəndi oğlu (8.11.1937*, 44 yaş)
Əhmədov Fəxri bəy İsgəndər bəy oğlu (8.11.1937*, 32 yaş)
Əliyev Əlibala (Hacı) İsmayıl oğlu (8.11.1937*, 35 yaş)
Əliyev Əsəd Məhəmməd oğlu (8.11.1937*, 68 yaş)
Əliyev Həsənəli Əliəkbər oğlu (8.11.1937*, 60 yaş)
Əliyev İsfəndiyar bəy Cabbar bəy oğlu (8.11.1937*, 53 yaş)
Əliyev (Molla) Qurban Vəli oğlu (8.11.1937*, 70 yaş)
Əliyev Mənsurxan İsgəndər oğlu (8.11.1937*, 30 yaş)
Əliyev Osman Qasım oğlu (8.11.1937*, 38 yaş)
(Molla) Əlman (Əhliman?) Şaban oğlu (8.11.1937*, 62 yaş)
Fərzəliyev Çoban Qurban oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
Fətəliyev Əsəd Xeyrulla oğlu (8.11.1937*, 60 yaş)
Fətəliyev Qulaməli Allahqulu oğlu (8.11.1937*, 41 yaş)
Gülümcanov Oruc Abdulla oğlu (8.11.1937*, 48 yaş)
Hacıbəyov Əlisahab Ağabəy oğlu (8.11.1937*, 27 yaş)
Hacıqeysəddinov (Molla) Məhəmməd Hacıqeysəddin oğlu (8.11.1937*, 60 yaş)
Hacırəhimbəyov İsmayıl bəy Məhəmmədqasım bəy oğlu (8.11.1937*, 57 yaş)
Hacıyev (Kərbəlayı) Əli Muxtar oğlu (8.11.1937*, 56 yaş)
Hacıyev Teymur (Məşədi) İbrahim oğlu (8.11.1937*, 31 yaş)
Hacıyev (Hacı) Yüzbaşı Mehdi oğlu (8.11.1937*, 65 yaş)
(Molla) Həmdulla Mehdi oğlu (8.11.1937*, 60 yaş)
Həsənbəyov Həbib bəy Fərid bəy oğlu (8.11.1937*, 54 yaş)
Hüseynbəyov Həsən bəy Ağa bəy oğlu (8.11.1937*, 46 yaş)
Hüseynov Ağahüseyn Abuzər oğlu (8.11.1937*, 30 yaş)
Hüseynov (Məşədi) İmamverdi Hüseyn oğlu (8.11.1937*, 57 yaş)
Xanməhəmmədov Əmiraslan Qurban oğlu (8.11.1937*, 75 yaş)
Xəlilov Hümbət Şirin oğlu (8.11.1937*, 45 yaş)
Kazımov (Kərbəlayı) Nəcəf Əsgərxan oğlu (8.11.1937*, 61 yaş)
Kazımov Şirin Əflan oğlu (8.11.1937*, 41 yaş)
Kərimov İbrahimxəlil (Məşədi) Vəli oğlu (8.11.1937*, 26 yaş)
Kərimov (Molla) Lətif (Molla) Hacıağa oğlu (8.11.1937*, 62 yaş)
Kərimov Mirəli Səlim oğlu (8.11.1937*, 39 yaş)
(Molla) Qafar İsgəndər oğlu (8.11.1937*, 58 yaş)
Qafarov Əbdülhüseyn İbrahim oğlu (8.11.1937*, 41 yaş)
Qaragözov Yusif bəy Eldar bəy oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
Qasımov Əzməhəmməd Mahmud oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
Qasımov Məhəmməd Süleyman oğlu (8.11.1937*, 56 yaş)
Qulubəyov Mahmud bəy Adil bəy oğlu (8.11.1937*, 51 yaş)
Qummel Georq İosifoviç (8.11.1937*, 46 yaş)
Qurbanov Hüsən Kamran oğlu (8.11.1937*, 35 yaş)
Mansurov Əmirqulu Xəlil oğlu (8.11.1937*, 34 yaş)
Mansurov Yusif Xəlil oğlu (8.11.1937*, 60 yaş)
Məhəmmədov Əliəsgər Əli oğlu (8.11.1937*, 27 yaş)
Məhəmmədov İman Məhəmməd oğlu (8.11.1937*, 65 yaş)
Məhəmmədov Murad (Hacı) Əkbər oğlu (8.11.1937*, 57 yaş)
Məhəmmədov Nəcəfqulu Paşa oğlu (8.11.1937*, 44 yaş)
Mikayılov Fərəməz Ağamirzə oğlu (8.11.1937*, 40 yaş)
Musayev Qasım Musa oğlu (8.11.1937*, 36 yaş)
Musazadə Baxış əfəndi Salman oğlu (8.11.1937*, 55 yaş)
Mustafayev Boran Əsəd oğlu (8.11.1937*, 35 yaş)
Mustafayev Musa Həbibulla oğlu (8.11.1937*, 25 yaş)
(Kərbəlayı Molla) Müseyib (Kərbəlayı) Əbdülhüseyn oğlu (8.11.1937*, 59 yaş)
(Molla) Mütəllim Qafar oğlu (8.11.1937*, 60 yaş)
Nəbiyev Əliməhəmməd Hacıağa oğlu (8.11.1937*, 70 yaş)
Nəbiyev Kəbi Əsgər oğlu (8.11.1937*, 30 yaş)
Niftəliyev Astan Pənah oğlu (8.11.1937*, 60 yaş)
Orucov Abbas Şükür oğlu (8.11.1937*, 68 yaş)
Orucov Məhəmmədəli Seyidəli oğlu (8.11.1937*, 36 yaş)
Osmanov Əliosman Məhəmməd oğlu (8.11.1937*, 65 yaş)
Rəhimov Kamal (Usta) Kərim oğlu (8.11.1937*, 55 yaş)
Rəhimov Sanqa (?) Mənsim oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
Rəhimov Zeynal Rəhim oğlu (8.11.1937*, 55 yaş)
Rüstəmov Astan (Molla) Alış oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
Rüstəmov Şükür (Hacı) Abbas oğlu (8.11.1937*, 45 yaş)
Rzaxanov Feyzulla Nazir oğlu (8.11.1937*, 55 yaş)
Sadıqov Məhət (Molla) Osman oğlu (8.11.1937*, 48 yaş)
Sadıqov Oruc Əziz oğlu (8.11.1937*, 30 yaş)
Salamov Mahmud bəy Zülfüqar bəy oğlu (8.11.1937*, 33 yaş)
Salamov Mövsüm bəy Zülfüqar bəy oğlu (8.11.1937*, 41 yaş)
Seyidov Məhəmməd Əhməd oğlu (8.11.1937*, 65 yaş)
Səfərov Əvəz Namaz oğlu (8.11.1937*, 61 yaş)
Sısoyev Fyodor Matveyeviç (8.11.1937*, 47 yaş)
Sultanov Nəsib Məhəmmədhəsən oğlu (8.11.1937*, 37 yaş)
Süleymanov Əliəsgər Nəbi oğlu (8.11.1937*, 57 yaş)
Şəfiyev (Məşədi) Mahmud Şəfi oğlu (8.11.1937*, 66 yaş)
Şıxməhəmmədbəyov Şirin bəy Nəzir bəy oğlu (8.11.1937*, 65 yaş)
Vəliyev (Molla) Yusif (Molla) Süleyman oğlu (8.11.1937*, 55 yaş)
Yusifov Bəşir çələbi (Hacı) İbrahimxəlil oğlu (8.11.1937*, 56 yaş)
Zeynalov Ağasadıq Zeynal oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
Zeynalov Məhərrəm Hüseynbala oğlu (8.11.1937*, 50 yaş)
Zeynalov Zeynal Tanrıqulu oğlu (8.11.1937*, 78 yaş)

Başlıca qaynaq: «Yaddaşın bərpası», 1 («Sərhəd» qəzetinin xüsusi buraxılışı).